Nên mua nhà hay thuê nhà? Đây là câu hỏi muôn thủa của nhiều người. Thuê nhà là trả tiền cho người khác. Việc gì phải thuê nhà khi có thể mua nhà và trả mortgage. Bạn có thể đã nghe nhiều người nói tiền thuê nhà là tiền bỏ đi. Trong bài viết này mình sẽ chỉ cho các bạn là việc thuê nhà hoàn toàn có thể là quyết định sáng suốt.
So sánh mua nhà và thuê nhà
Nếu bạn có điều kiện mua nhà, không phải vay ngân hàng. Hoặc chỉ cần vay một chút xíu thì việc mua nhà có thể là quyết định đúng đắn. “An cư lạc nghiệp” – mua nhà không chỉ là quyết định thuần tuý về tài chính. Nó liên quan đến lối sống của gia đình bạn. Nếu bạn có con nhỏ nó có thể mang lại sự ổn định cho cả gia đình. Sẽ không bao giờ có thể có một cách so sánh tuyệt đối giữa việc mua hay thuê nhà.
Lợi ích của mua nhà
- Ổn định chỗ ở. Bạn không còn phải lo lắng chuyển nhà hay tìm thuê nhà. Con cái không phải chuyển trường.
- Bạn có thể làm gì bạn thích với ngôi nhà của mình. Không còn phải xin phép nếu bạn muốn trang trí, hay nuôi động vật, v.v.
- Việc phải trả tiền mortgage ép bạn phải tiết kiệm và tính toán trong chi phí. Bởi vì nếu bạn không trả được tiền vay ngân hàng đều đặn thì ngân hàng có thể sẽ lấy lại nhà của bạn.
Bất lợi của mua nhà
- Phải trả tiền mortgage. Số tiền này nhiều khi rất lớn. Ở New Zealand bạn cần có ít nhất 20% deposit khi mua nhà. Nếu tính giá nhà tại Auckland ở mức giữa (median) là 1 triệu đô (số liệu đầu năm 2021). Thì bạn cần ít nhất $200,000 để mua nhà. Nếu so mức thu nhập bình quân tại Auckland thì số tiền này rất lớn. Nhiều gia đình không thể tiết kiệm được deposit, huống chi là trả mortgage.
- Ngoài tiền mortage, bạn còn phải trả rất nhiều loại chi phí khác. Ví dụ bảo hiểm nhà, phí sở hữu nhà (property rates). Một chi phí rất nhiều người đánh giá thấp là chi phí duy trì, bảo dưỡng nhà. Chi phí này là không hề nhỏ. Ví dụ bạn có thể phải trả hàng chục, thậm chí cả trăm nghìn đô để sửa mái nhà hay chống rò rỉ. Một chi phí khác là chi phí mua/bán nhà. Mua nhà thì không phải trả nhiều so với bán nhà. Phí này vào khoảng vài chục ngàn đô tuỳ từng trường hợp. Ngoài ra, khi có nhà riêng, bạn thường mua nhiều đồ và trang trí nhà theo ý của mình. Làm như vậy bạn phải chi tiền thêm mà không mang lại giá trị cho ngôi nhà khi bạn muốn bán.
- Bị cố định ở một nơi. Điều gì sẽ xảy ra nếu sau một thời gian sống bạn không thích ngôi nhà đó nữa. Nếu bạn phải chuyển địa điểm làm việc hay đi thành phố khác. Bán nhà cũ và mua nhà mới sẽ làm nảy sinh chi phí.
Lợi ích của thuê nhà
- Muốn chuyển đi lúc nào cũng được. Bạn không bị bó buộc ở một nơi nhất định. Nếu bạn muốn cho con vào học trường công tốt thì có thể chuyển đến thuê nhà ở gần trường đó. Bạn không phải lo lắng bán nhà hay cho thuê nhà. Hoặc nếu bạn có việc mới ở thành phố khác. Hoặc muốn chuyển đi nơi khác sống thì cũng chỉ cần vác va li lên mà đi thôi.
- Không mất chi phí sửa nhà hay phí dịch vụ. Không phải lo nghĩ nếu mua phải nhà dột hay phải sửa chữa nhà ngoài mong muốn, v.v. Tất cả các chi phí này chủ nhà sẽ phải trả.
- Tiền tiết kiệm có thể dùng để đầu tư. Vì không phải trả mortgage, bạn có thể dùng phần tiền còn dư để đầu tư. Nếu bạn đầu tư đúng cách và lâu dài thì lợi nhuận thu được sẽ có khả năng cao hơn so với sở hữu nhà. Hơn nữa đầu tư cho phép bạn đa dạng hoá các loại hình đầu tư. Tránh rủi ro khi chỉ bỏ trứng một rổ vào thị trường bất động sản.
Bất lợi của thuê nhà
- Không được trang trí hay nuôi động vật. Thường thì chủ nhà không cho bạn nuôi thú cưng hay sơn lại tường nhà chẳng hạn.
- Nhiều khi tiền thuê nhà đắt hơn so với mức tiền trả ngân hàng. Nếu điều này xảy ra thì bạn nên mua nhà. Tuy vậy, chi phí thuê nhà ở New Zealand không quá đắt so với giá nhà.
Khi nào nên mua nhà
Nếu tiền trả mortgage ít hơn 1/3 thu nhập của gia đình của bạn. Chú ý là bạn phải tính trường hợp lãi suất ngân hàng quay trở lại mức trung bình 6%/năm để xem mình có thể trả nổi không. Và nếu bạn có ý định ở ngôi nhà đó 10 năm trở lên. Hơn nữa nếu bạn thích có nhà riêng và không chịu được cuộc sống thuê nhà. Thì mua nhà có thể là lựa chọn đúng đắn đối với bạn.
Bạn có thể dùng mortgage calculator tại Sorted để tính số tiền phải trả khi đi vay ngân hàng.
Kết luận
Mua nhà là quyết định trọng đại nhất đối với đại đa số gia đình. Vì thế bạn nên xem xét kĩ xem nên mua hay thuê nhà. Thuê nhà không phải là vất tiền qua cửa sổ. Và nhiều khi lại là lựa chọn sáng suốt nếu bạn biết cách đầu tư. Hiện nay ở New Zealand thuê nhà vẫn rẻ hơn so với mua nhà.
Bạn có thể đọc thêm bài báo khá hay trên nzherald Buy or rent: What’s the best option?.
Có một quyển sách rất hay của Alex Avery về đề tài này ‘The Wealthy Renter’. Bạn có thể mượn ở thư viện về đọc. Mặc dù tác giả viết về thị trường ở Canada nhưng nhìn chung nó rất giống với New Zealand.